Палео-диета: неандертальдік мәзір ме, әлде уақытша сән бе?
Ата-бабамыз секілді ет, балық пен жидекке сүйеніп, нан мен сүт өнімдерінен бас тарту — шынымен де денсаулыққа жол ма? Бір кездері жұлдыздар мен фитнес-блогерлер ұран еткен палео-диета бүгінде дағдарысқа тірелгендей.
Жұлдыздар да бас тартуда
Голливуд актрисасы әрі «салауатты өмір салты» символы Гвинет Пэлтроу жылдар бойы палео қағидаларын насихаттап келді. Бірақ көктемде Goop подкастында ол енді «қатаң тыйымдардан шаршағанын» айтып, қайтадан нан, макарон мен ірімшік жей бастағанын мойындады. «Өзіме тым қатал болдым», — деді актриса.
Палео-диета тарихы
- 1970-жылдары америкалық гастроэнтеролог Уолтер Лайл Фогтлин ұсынған.
- 2000-жылдары Лорен Кордейн еңбектері арқылы кеңінен танымал болды.
- Негізгі идеясы: қалақшы-жинаушы ата-бабамыз секілді тамақтану.
Бұл дегеніміз — сүт өнімдері, дәнді дақылдар, бұршақ, қант пен өңделген тағамдардан толық бас тарту. Рұқсат етілген өнімдер: ет (әсіресе жабайы аңдар), балық, жұмыртқа, көкөніс, жидек, жаңғақ.
Артықшылықтары мен қауіптері
Пайдалы жақтары:
- Өңделген өнімдерді азайту → қант, тұз, қоспалар төмендейді.
- Салмақты бақылауға көмектеседі.
- Инсулинге төзімділікті азайтады, жүрек-қантамыр тәуекелін төмендетеді.
Қауіптері:
- Кальций тапшылығы: сүт өнімдерінсіз сүйек әлсіреуі мүмкін.
- Қызыл етті шамадан тыс тұтыну: тоқ ішек обыры қаупін арттырады.
- Омега-3 теңгерімсіздігі: дұрыс балық түрін таңдау қажет (сардина, скумбрия).
Диетолог Лучия Поне:
«Палеоның негізгі пайдасы — өнеркәсіптік тағамнан бас тарту. Бірақ толықтай қатаң ұстану мүмкін емес әрі қажет емес».
Палео-диета — қатаң ережелерімен есте қаларлық жүйе. Ол денсаулыққа пайдалы әдеттерді (табиғи әрі аз өңделген өнімдер) насихаттайды, бірақ шектен шыққан жағдайда зиянды болуы ықтимал.