Күніне екі литр су ішу – миф пе, әлде қажеттілік пе? Жаңа зерттеу ережелерді өзгертті

Редактор Penalty.kz
10.03.2025, 21:03

Бала кезімізден "күніне кемінде екі литр су ішу керек" деген кеңесті жиі естиміз. Бірақ бұл кеңес қаншалықты ғылыми негізделген?

фото ашық дереккөздерден алынды

Судың маңызы және оның рөлі

Шотландиядағы Абердин университетінің ғалымдары және халықаралық зерттеушілер тобы "күніне сегіз стақан су" ішу туралы кеңестің ғылыми негізін зерттеуге кірісті. Олардың мәлімдеуінше, екі литр су – әмбебап норма емес және кей адамдар үшін бұл тым көп мөлшер болуы мүмкін.

Зерттеу барысында 23 елден 5600 адам қатысқан үлкен тәжірибе жүргізілді. Қатысушылар арнайы белгілері бар суды ішкен, бұл адам ағзасындағы судың айналымын нақты өлшеуге мүмкіндік берді. Ғалымдар судың тек жалпы тұтынылуын ғана емес, оның организмнен қалай шығарылатынын да талдады.

Су қажеттілігі жас пен өмір салтына байланысты

Зерттеу нәтижесі мамандарды таңғалдырды.

  • Ең жоғары су айналымы – күніне 4,2 литр – 20-35 жас аралығындағы ерлерде тіркелген.
  • Әйелдерде бұл көрсеткіш орта есеппен 3,3 литр болған.
  • 90 жастан асқан ерлердің күнделікті су айналымы 2,5 литрге дейін төмендеген, ал әйелдерде – 2 литрге дейін.
  • Ыстық, ылғалды аймақтарда немесе таулы жерлерде ағзаға көп сұйықтық қажет.
  • Спортшылар, жүкті және емізулі аналарға екі литр су жеткіліксіз болуы мүмкін.

Профессор Джон Спикман, зерттеудің авторларының бірі:

"Су айналымы – судың қажеттілігімен бірдей емес. Біз сұйықтықты тек судан ғана емес, тағамнан да аламыз: жемістерден, көкөністерден, сорпалардан немесе шайдан", – деп түсіндіреді.

Ағзадағы су мөлшері теңдей бөлінбейді

Ғалымдардың мәліметінше, ересек адамның ағзасындағы су мөлшері келесідей таралады:

  • Қан – 92%
  • Ми мен май тіндері – 75%
  • Бұлшықеттер – 70%
  • Сүйектер – 22%

Жаңа зерттеу және суды тұтынуға қатысты ұсыныстар

Ұлыбританияның NHS денсаулық сақтау қызметі күніне 6-8 стақан (1,5-2 литр) су ішуге кеңес береді, ал Британдық диетологтар қауымдастығы бұл норманы қолдайды. Бірақ Science журналында жарияланған соңғы зерттеулер, бұл ережелер шағын топтарға негізделгенін және жеке ерекшеліктерді ескермейтінін көрсетті.

Қазақстанда су қажеттілігі әр мезгілде әртүрлі болуы мүмкін

Қазақстанда солтүстіктегі аязды қыс пен оңтүстіктегі аптап ыстық жаз жағдайында суды тұтыну қажеттілігі айтарлықтай өзгереді.

  • Қыста жылыту жүйелерінің әсерінен үйдегі құрғақ ауа судың көп мөлшерде қажет болуына әкелуі мүмкін.
  • Жазда, әсіресе жоғары температурада, ағза терлеу арқылы көп сұйықтық жоғалтады.

Қорытынды: екі литр су – қатаң ереже емес

Ғалымдар "екі литр су ішу керек" деген қағиданы қайта қарау қажет деп есептейді.

Ең дұрысы – "бір ережеге бағынбай, ағзаның қажеттілігін тыңдау". Судың мөлшері жас, өмір салты, климат және денсаулық жағдайына байланысты өзгеруі тиіс.