Қазақстандық футбол клубтары қашан табыс таба бастайды?

Президент Қасым-Жомарт Тоқаев халыққа Жолдауында кәсіби спортты табыс әкелетін индустрия ретінде дамыту қажеттігін атап өтті. Оның сөзінше, қазірдің өзінде төрт қазақстандық футбол клубына жеке инвесторлар табылды.

Премьер-министр Олжас Бектенов те бұл бағыттағы жұмысты жеделдетуді тапсырды. Министрлікке жекешелендіру жоспарын 2025 жылдың қазан айына дейін әзірлеу міндеттелді.

Инвестор тапқан клубтар

• «Қызылжар» (Петропавл) – «ЦАТЭК» АҚ (орталық-азиялық энергетикалық компания) және кәсіпкер Сергей Канмен келіссөз жүргізді. 2026–2028 жылдары клуб аралас қаржыландыру жүйесіне көшеді: жартысы – жеке инвестиция, жартысы – облыс қолдауы.
• «Шахтер» (Қарағанды) – Freedom Finance холдингімен әріптестік орнатуда. Жоспарда клубты дамыту ғана емес, жаңа стадион мен академия салу да бар.
• «Жеңіс» (Астана) – Kaspi Group-пен келіссөз үстінде. Компания клубқа инвестиция құйып қана қоймай, инфрақұрылым салуға да мүдделі.
• «Қайсар» (Қызылорда) – құрылыс саласындағы TAU GROUP LTD компаниясымен байланыс орнатқан.

Миллиардтар қайда кетіп жатыр?

Қазақстанда бүгінде 38 кәсіби клуб бар, оның 14-і Премьер-лигада өнер көрсетеді. Көпшілігі әлі де мемлекеттік бюджеттен қаржылануда.

Мысалы:

• «Атырау» – үш жылға 5,7 млрд теңге;
• «Ордабасы» – 5,1 млрд;
• «Ақтөбе» – 1,8 млрд;
• «Қызылжар» – 1,7 млрд;
• «Тобыл» – 1,6 млрд;
• «Қайсар» – 1,3 млрд;
• «Қайрат» (Алматы) – 657 млн.

2025 жылдың алғашқы тоқсанында клубтарға 18,5 млрд-тан астам теңге бөлінді. Жыл соңына дейін бұл сома одан әрі өсуі мүмкін.

Сарапшылар не дейді?

Экономистердің пікірінше, футболды жекешелендіру арқылы мемлекет миллиардтаған қаржыны үнемдейді. Ал клубтар нарықтық ережелер бойынша өмір сүріп, өз табысын табуға мәжбүр болады.

Егер инвесторлар стадион, академия салып, маркетингке қаржы құйса, футбол шын мәнінде бизнеске айналады. Бұл жүйе Еуропа елдерінде әлдеқашан қалыптасқан.