Жолдар неге шұрық-тесік? Шын себеп енді белгілі болды!

Қазақстан жолдарының шынайы проблемасы – сапасыз асфальт

Қазақстандағы ойдым-ойдым, жамау-жамау жолдар халықтың ең жиі көтеретін мәселелерінің бірі. Мемлекет миллиардтап қаржы бөліп жатқанымен, жағдай өзгерер емес. Негізгі себеп – жол төсеу кезінде қолданылатын асфальт-бетон қоспасының сапасы. Ресми дерек бойынша, еліміздегі 431 зауыттың тек 162-сі ғана нормативтік талаптарға сай өнім шығарады. Бұл – бар болғаны 37,5%. Қалғандары – сертификатсыз, ескі құрал-жабдықпен, зертханасыз жұмыс істеп келген. Бұл туралы azattyq-ruhy.kz хабарлады. 

Министрлік тексерісі: 2024–2025 жылдары не өзгерді?

2024 жылдан бастап Көлік министрлігі асфальт-бетон зауыттарын толық тексеруге кірісті. Комиссия құрамына Жол активтері сапасының ұлттық орталығы, ҚазжолҒЗИ мен ҚазАвтоЖол мамандары енді. Тексеріс нәтижесінде:

• 404 зауыттың тек 109-ы ғана жарамды деп танылды;
• Қалғандарына сәйкестікке келтіру ұсынылды;
• Жергілікті әкімдіктерге сапасыз зауыттардан қоспа сатып алмау жөнінде ескерту жіберілді;
• Ал талапқа сай зауыттарға министрлік атынан алғыс хаттар берілді.

2025 жылы асфальт-бетон зауыттарының саны 431-ге жетіп, былтырғыдан 6% өсті. Министрлік тексерісін жалғастырды. Жаңа мәліметтерге сәйкес:

• 162 зауыт нормативке сай;
• Тағы 127 зауыт ескертуден кейін стандарттарға сәйкестендіру жұмыстарын жүргізген.

Бұл өткен жылмен салыстырғанда 10%-ға өсім бар екенін көрсетеді.

Сапасыз зауыттарға шара қолдану неге қиын?

Көлік министрлігінің айтуынша, қолданыстағы заңнамада қатаң жазалауға құқықтық негіз жоқ. Қазір ведомство заң жобасын әзірлеп жатыр, оған сәйкес:

• Сапасыз өнім шығаратын зауыттардан асфальт алуға шектеу қойылады;
• Талапқа сай келмейтін кәсіпорындардың жұмысы уақытша тоқтатылады.

Басты мақсат — кәсіпкерлердің құқығын шектемей, жол сапасын жүйелі түрде көтеру.

Заңсыздықтар неге орын алады?

Талапқа сай емес зауыттарда:

• Дозатор, термометр секілді құралдар калибрлеуден өтпеген;
• Сертификат жоқ, зертханалар жұмыс істемейді;
• Автоматтандырылған мөлшерлеу жүйесі жоқ;
• Ескі жабдықтар қолданылып келеді.

Бұл — асфальт сапасына тікелей кері әсер ететін басты фактор.

Көлік министрлігі асфальт-бетон зауыттарын жыл сайын аттестаттауды жалғастыратынын мәлімдеді. Мақсат – жолдардың сапасын жақсарту, өндірістегі тәртіп пен жауапкершілікті күшейту.