Легионерлерге қаржыны кім береді? Спорт министрлігі жауап берді

2025 жылғы 27 наурызда еліміздің Парламент Сенаты спорт туралы заңға түзетулерді қабылдады. Бұл өзгерістерге сәйкес, енді Қазақстанда шетелдік спортшыларды мемлекеттік бюджет есебінен қаржыландыруға тыйым салынады.

Осыған байланысты Tengri Sport тілшісі Қазақстан Туризм және спорт вице-министрі Серік Жарасбаевқа бірқатар сұрақ қойды. Атап айтқанда, елордада орналасқан төрт кәсіби клубтың — "Астана" футбол және баскетбол клубтары, "Барыс" хоккей клубы және Astana Qazaqstan Team велокомандасының — болашағы туралы мәселе көтерілді. Бұл командалар қазіргі кезде "Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қорының қаражаты есебінен қаржыландырылып келеді.

Қаржыландырудың жаңа жолдары қандай?

Серік Жарасбаевтың айтуынша, бұл клубтардың кейбірі мемлекеттік бюджеттен тыс көздерден қаржы алып отыр. Атап айтқанда, қаражат спорт пен туризмді қолдаудың бірыңғай операторы арқылы бағытталады. Бұл қорға лотерея, букмекерлік кеңселер мен ойын бизнесінен түсетін салықтар түседі. Ал "Самұрық-Қазына" сияқты квазимемлекеттік секторға тыйым салынған жағдайда, бұл көздердің де болашағы белгісіз күйде қалып отыр.

"Баскетбол клубы лимиттен аспайды. Бірақ оған да демеушілік көздерін табу тапсырмасы қойылды. Футбол клубы 5,3 млрд теңгені қайта қарастыруы керек. Хоккей клубы — 8,5 млрд теңге көлемінде", — деді вице-министр.

Легионерлердің болашағы не болмақ?

Қазіргі уақытта бұл клубтарда легионерлер саны едәуір:

• "Астана" ФК құрамында — 25 ойыншының 11-і шетелдік,
• "Барыс" ФК — 34 хоккейшінің 9-ы легионер,
• "Астана" БК — 16 ойыншының 6-ы шетелдік.

Жаңа заң күшіне енген соң клубтар екі жолдың бірін таңдауы мүмкін:

1. Легионерлермен қош айтысу (командалар деңгейінің төмендеу қаупі бар)
2. Оларды сақтау үшін жаңа қаржы көздерін іздеу

Велоспорттағы оң тәжірибе

Серік Жарасбаев XDS Astana Team велокомандасын мысалға келтірді. Бұл команда жаңа маусымда қаржысының 60%-ын қытайлық жеке инвестор есебінен алып отыр. Команда құрамында қазақстандық велошабандоздар аз болғанымен, қаражат мемлекеттік қорлардан бөлінбейді.

Астана клубтарына қанша қаражат жұмсалды?

2023 жылы Сыбайлас жемқорлыққа қарсы агенттік 2013–2023 жылдар аралығында елорда клубтарын қаржыландыруға "Самұрық-Қазына" тарапынан 138 млрд теңге бөлінгенін хабарлаған:

• "Астана" ФК — 50,1 млрд тг
• "Барыс" ХК — 48,8 млрд тг
• Astana Qazaqstan Team — 31,5 млрд тг
• "Астана" БК — 8 млрд тг

Соған қарамастан, командалардың қазіргі спорттық нәтижелері көңіл көншітпейді:

• "Астана" БК — ВТБ лигасында 39 ойынның 37-сінде жеңілген,
• "Барыс" ХК — ҚХЛ-дың тұрақты маусымында соңғы орын,
• "Астана" ФК — Конференциялар лигасының плей-офф кезеңіне шыға алмады.