Жеңіске адал жолмен жетуді көздейтін жандар үшін допинг – өзекті мәселенің бірі. Төменде осы тақырып төңірегінде ең маңызды ақпарат пен негізгі тұжырымдарды ұсынамыз.
Допинг дегеніміз не?
- Жалпы түсінік: Допинг – спортта ресми түрде тыйым салынған заттарды немесе әдістерді қолдану.
- Тыйым неге салынады? Бұл құралдар спортшының күш-қуатын және төзімділігін жасанды түрде күшейтеді, бірақ денсаулыққа зор зиян тигізеді.
Неліктен кейбір спортшылар тәуекелге барады?
- Жылдам нәтиже қажеттілігі: Жарыстарда көшбасшы болу үшін кейбір спортшылар қысқа уақытта қуат жинап, бақталастарынан озып кетуге тырысады.
- Қаржылық және беделді себептер: Жеңіс – үлкен ақшалай сыйақы, демеушілердің назары, жанкүйерлердің қолдауы. Бұл факторлар допингке итермелейтін басты қозғаушы күш болуы мүмкін.
- Психологиялық қысым: Кәсіби спортта жетістікке жету жолында бапкерлердің, команданың, жанкүйерлердің үмітіне сәйкес келу қажеттілігі өзін-өзі ақтаудың заңсыз әдістеріне жетелеуі ғажап емес.
Допингтің зияны: Күш берсе де, құны ауыр
- Денсаулыққа әсері: Тыйым салынған заттар жүрек-қан тамырлары, бүйрек пен бауыр жұмысына кері ықпал етеді. Сонымен қатар психологиялық жағдайға да теріс әсер етеді – ұйқысыздық, депрессия, агрессия тудыруы мүмкін.
- Спорттық мансапқа қатер: Егер спортшы допинг сынағынан өтпей қалса, ол өз жетістігінен ғана емес, беделінен де айрылады. Дисквалификация – карьераңыздың аяқталуына себеп болуы мүмкін.
- Спорт этикасына қайшы: Допинг – әділ бәсекелестікті бұзады. «Таза» спортшылар жанқиярлықпен тер төксе, «допингпен» шыққандар артықшылыққа ие болып, нағыз чемпиондық құндылықты елеусіз етеді.
Допингпен күрес қалай жүреді?
- Антидопинг тесттері: Спортшылар тек жарыс кезінде ғана емес, жаттығу кезеңінде де тосын тексеруден өтеді. Заманауи технологиялар кез келген тыйым салынған заттың ізін тауып бере алады.
- Қатаң шаралар: Допинг сынағынан сүрінген спортшы жарыстардан уақытша не біржола шеттетіледі. Бұл – беделді чемпионаттар мен бағалы демеушілерден қағылудың тура жолы.
- Білім беру және ағарту: Жас спортшыларға допингтің зияны туралы ерте жастан түсіндіріп, оларды адал жарыс қағидаттарына бейімдеу – негізгі алдын алу шараларының бірі.
Адалдық – Нағыз Чемпиондықтың кілті
Жасырын қуат сыйлайтын допинг түбі қауіп-қатерге әкеледі. Нағыз чемпион болу – бапкер мен спортшының талмай еңбек етуі, жаттығу мен тәртіп арқылы жетістікке жетуі. Дені сау, адал жеңіске ұмтылған жан үшін допинг – даңқ әкелмейтін даулы жол.
